دانشگاه نباید از مسئولیت ایجاد اشتغال شانه خالی کند 

رضا مهدی عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا اظهار کرد: تحلیل روابط چهارجانبۀ دولت، جامعه، دانشگاه و دانشجو نشان می‌دهد که الگوی جذب و پذیرش دانشجو در علوم انسانی از یک «منطق چندمعیاره» پیروی می‌کند و تابع شرایط حال و آینده و قطعیت‌ها و غیر قطعیت‌های کشور و دورنما‌های قطعی و غیر قطعی جهانی است.

وی افزود: تحصیل در دانشگاه و آموزش عالی، در بیشتر مواقع و حوزه‌ها رابطه مستقیم و یک به یک با اشتغال ندارد. اشتغال، یک مسئله و موضوع چندبُعدی و چندمتغیره است و راهکار‌ها و راه حل‌های متنوعی دارد. نظام آموزش عالی و دانشگاه صرفاً می‌تواند بخشی از این راه‌حل‌ها بوده و براساس برنامه توسعه و پیشرفت ملی، پشتیبان سیاست‌های ملی اشتغال باشد.

مهدی با بیان اینکه اشتغال، نیازمند راهکار‌های اقتصادی معمول در دنیا نظیر سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی ناشی از آن، اصلاح و کارآمدسازی شیوه حکمرانی، حضور مؤثر در معادلۀ تقسیم کار ملی و جهانی و راهکار‌های این‌چنینی است، تأکید کرد: نکته حائز اهمیت این است که عوامل فعال اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی موظف به فرهنگ‌سازی مناسب هستند مبنی بر اینکه تحصیلات عالی در اغلب موارد رابطۀ مستقیمی با شغل، اشتغال و حتی درآمد و آیندۀ مطلوب ندارد. 

عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم اضافه کرد: خیال فرزندان، خانواده‌ها، دولت‌مردان و حاکمان باید از عدم رابطۀ مستقیم تحصیلات عالی با اشتغال و آیندۀ مطلوب، راحت شود تا زودتر به تصمیم مناسب برسند و عمر و سرمایه خود و کشور را هدر ندهند. 

وی گفت: اگر معیار تأسیس رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی و پذیرش دانشجو در آنها، اشتغال باشد، بسیاری از رشته‌های نو و تحول‌ساز، امکان ایجاد پیدا نمی‌کنند و در برخی از حوزه‌ها و بخش‌ها تحول ایجاد نمی‌شود. 

مهدی ادامه داد: دانشگاه محل علوم و خلق دانش نو است و علوم و دانش‌های کهنه و منسوخ‌شده جایگاه کمی در آن دارند. در این مفهوم، حوزه‌ها و بخش‌های جامعه، جزئی از رشته‌ها و دانش تخصصی ذی‌ربط است، نه اینکه رشته و دانش تخصصی، بخشی از حوزه و بخش باشد؛ البته، شاید حالت و سناریوی ایده‌آل، همزمانی سازندگی و شکوفایی حوزه و رشته باشد. 

عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم اضافه کرد: در برخی از رشته‌های علمی نظیر آنچه که معمولاً در علوم پایه وجود دارد، علی‌رغم عدم وجود شغل مستقیم، باید امتیازات ویژه‌ای برای استقبال فرزندان و خانواده‌ها برای تحصیل و ادامه تحصیل در آن رشته‌ها و علوم طراحی و اجرا شود.

مهدی گفت: در اشتغال‌پذیری بخشی از دانشجویان و دانش‌آموختگان، دانشگاه فاقد مسئولیت نبوده و نمی‌تواند از مسئولیت حرفه‌ای خود شانه خالی کند. از این‌رو، دانشگاه متناسب با رسالت و مأموریت خود باید چند فعالیت مهم و تجربه‌شده را در دستور کار قرار دهد: 

الف- طراحی و اجرای برنامه‌های معتبر مهارت‌افزایی برای دانشجویان، دانش‌آموختگان و حتی استادان.

ب- راهنمایی حرفه‌ای و هدایت تحصیلی- شغلی دانشجویان و دانش‌آموختگان از طریق دفاتر شغل‌یابی و ارتباط با جامعه و صنعت در قالب برنامه‌های دقیق و معتبر قابل اعتماد.

ج- ارائه آموزش عالی با کیفیت و ارتقای صلاحیت‌های عمومی و حرفه‌ای دانشجویان، دانش‌آموختگان و استادان.

د- ایجاد ظرفیت‌ها، تسهیلات، زیرساخت‌های نرم وسخت برای فعالیت مستقل دانش‌بنیان برای افراد مبتکر، نوآور و کارآفرین از طریق تأسیس مراکز رشد، کانون‌ها و هسته‌های نوآوری، پارک‌های علم و فناوری و نظایر این ها.

انتهای پیام/

نادیا عابد